کَرکولِه بازی یا کَرت کولِه بازی در وردنجان
یکی از اصطلاحاتی که در حرف « ک » نام بردیم کَرکوله بازی یا کَرت کوله بازی است .
* کَرکوله (کرت کوله) = زراعت بازی بچه ها ، به این صورت که یا با انباشته کردن مقداری خاک یا کندن زمین و کَرت بندی ، نمایی از شکل زمین کشاورزی ساخته و آبیاری می شد .
این اصطلاح با یک بار نوشتن و مرور کردن توسط خوانندگانی که تجربه یا اطلاعی کافی از کیفیت این بازی را ندارند قانع کننده نیست لذا تصمیم گرفتم مقاله ای در حد وُسع بنویسم تا حق مطلب را ادا کنم .
***
سوال ) چرا نام این بازی کَرکوله بازی یا کَرت کوله بازی است ؟
جواب ) نام این بازی در حقیقت کَرت کوله بازی است و کَرت به قسمتی از زمین زراعی گفته می شود که توسط کشاورز با توجه به سطح زمین از لحاظ پَستی و بلندی و شیب به اَشکال مختلف ساخته و تیره بندی شود که آب به راحتی در آن جریان پیدا کرده تا دانه های زیر خاک سیراب و سبزشوند . و علت تغییر اصطلاح بخاطر استعمال زیاد اصطلاح ( کَرت کوله بازی) درگذر زمان است که حرف «ت» حذف و تبدیل به اصطلاح (کَرکوله ) می شود ضمناً هردو اصطلاج رایج و صحیح است .
***
سوال ) کَرکولِه بازی یا کَرت کولِه بازی و انواع آن را توضیح دهید .
جواب ) این بازی یک بازی انفرادی یا گروهی است ، یکی از روش های کَرکولِه بازی این بود که مقداری خاک در سطح زمین خاکی جمع یا مقداری خاک به محل مورد علاقه برای بازی جابجا سپس خاک تسطیح و بصورت دلخواه از اَشکال هندسی ( مربع ، مستطیل و ... ) تنظیم و کَرت بندی می شد . ضمناً اندازه آن دلخواه بود .
این کَرت بندی به صورت مارپیچ ، زیکزاک ، حُقِّه حُقِّه ای ، عرضی ، طولی آبشاری و شکل های مختلفی که آن زمان مرسوم بود آرایش داده می شد و بنابه سلیقه بچه ها و نوجوانان از شاخه ها یا علوفه های کوچک در قسمت های لازم درزمین فرو تا نمادی از سبزشدن محصول یا درختان باشد آنگاه در قسمت فوقانی و آخوره ی ساخته شده که آن هم گویای انشعاب آب ازجوی اصلی است آب به وسیله قوطی های فلزی یا ظروف پلاستیکی ریخته می شد تا در کَرکولِه جریان پیدا کرده و موفقیت بچه ها وشادی آنان رافراهم نماید .
* روشهای دیگر کندن کَرکوله در سطح زمین بود .
دراین حالت همان نقش کرکوله در زمین کنده و شیاربندی می شد و اقدامات لازم مثل کاشتن علوفه ودرختان کوچک به عمل آمده و آب در آن جاری می شد تا بچه ها لذت کافی راببرند .
* نکته جالب این که بعضاً این شیاربندی و کَرکولِه بازی درمحلی ساخته می شد تا آب جاری از جوی آب به راحتی درآن جریان پیدا کند و نیاز به حمل آب با قوطی های فلزی یا ظروف پلاستیکی و امثال آن نباشد و جالب تر این که در این مورد چون زمین کشاورزی دردسترس بود حتی بزرگ تر از حد معمول و به اندازه یک باغچه ساخته می شد ودرآن کشت واقعی مثل خیار و گوجه و ...کاشته می شد .
* نمونه دیگر شیاربندی و کَرت کوله بازی کف جوی آب و زمین گِلی بود البته این امکان موقعی وجود داشت که آب جوی در زمین های بالاتر بکارگیری شده و آب کمی کف جوی درجریان باشد ، این نمونه هم لذت خاص خود را داشت ولی موقت بود و با به جریان افتادن آب ، کرکوله خراب شده و ازبین می رفت .
* سوال ) هدف کَرکولِه بازی را بنویسید .
جواب ) همانطور که از اصطلاح کَرکولِه بازی پیداست این عمل نوعی بازی محلی است که پسران اعم ازخردسال یا نوجوانان بازی می کردند و هدف بازی تفریح و شادمانی است ، اما این بازی برای آینده پسران خوب و بسیار مفید بود زیرا آنان با کار عملی در زمین کشاورزی اعم از تنظیم کَرت ، شیب بندی ، کاشت محصول ، آبیاری ، و شراکت درکار و ...آشنایی پیدا کرده و مجرب می شدند .
* آیا می دانید کَرکولِه بازی نه تنها مورد ایراد خانواده ها مخصوصاً پدرها قرار نمی گرفت بلکه پسران را در فرصت مناسب تشویق به این بازی کرده و راهنمایی لازم انجام داده وکمک هم می کردند؟
ن ۚ وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ