فرهنگ و اصطلاحات وردنجان

اصطلاحات ، واژه ها ، گویشها  و تمدن  وردنجان

وجه تسمیه وردنگون ( وردنجان )

وجه تسمیه وردنگون ( وردنجان )

یکی ازوجه تسمیه های وردنگون

وَردَنگون ، نام دیگروردنجان است وهنوز در بسیاری از گفتگوها استفاده می شود ، مابرآنیم علت این نامگذاری رابا سند و مدرک روشن سازیم .

معنی و مفهوم وردنگون

وَرْدَنْ +گون

(وَرْدَنْ ) یعنی چه ؟

(وَرْدَنْ ) از کلمه (وَرْدَنِه) می باشد

لغت‌نامه دهخدا : وردنه = [ وَ دَ ن َ / ن ِ ] (اِ) واردن . چوبک . شوبق [ معرب ] . تیرک . چوبی باشد هردو سر باریک و میان گنده که خمیر نان را بدان پهن سازند.

فرهنگ معین : وردنه = (وَ دَ نِ) (اِ.) نورد؛ چوب استوانه شکلی که خمیر را با آن پهن می کنند.

فرهنگ عمید: وردنه = چوبی استوانه‌ای‌شکل که با آن خمیر نان را پهن می‌کنند،

فرهنگ فارسی هوشیار : وردنه = (اسم) چوبی است استوانه یی دارای دنوسرباریک ومیان گنده که خمیرنان را بوسیله آن پهن سازند نورد، (چوی که چرخ دور آن گردد محور )

حل جدول : استوانه خمیر پهن کن

ومعنی گون یا گان هم درفارسی به جمع اطلاق شده مثل آسیب دیدگان ، خزندگان و... بسیاری ازنامهای شهرها و روستاهای ایران

ضمنا دراین که چرا «گون» تبدیل به «جان» شده تصمیمات کشوری است ، مثل صدها روستا یا شهرهای بزرگ

مثال : (پُل وَرگون = فَلاوَرجان ) - ( هُوشِگون = هَفشِجان ) - ( اُشتُرگون = اُشتُرجان ) و...

و اما تاریخچه نان در وردنجان

1- در زمانی که هنوز کاشت گندم به حد کافی نرسیده بود و اگر هم کاشت می شد با آفاتی چون ملخ و کورک روبرو میشد هیچ محصولی از ساقه های گندم به دست نمی آمد ،مردم وردنجان با گیاهان خوراکی نانی به نام #نان_علفی می پختند و می خوردند. (نون علفی )

بعد از نان علفی با استفاده از دانه های ارزن که خوراک پرندگان است نانی به نام #نان_ارزنی می پختند و می خوردند. (نون ارزنی )

همچنین نان بَزْرَکی که از دانه های روغنی بَزرَک تهیه میشد (نون بَرزِکی)

بعد از نان ارزنی و نان بَزرَک از دانه های هُلّرکه در فرهنگ فارسی به نام (خلر) یا سنگنک نام برده شده نان هُلّری می پختند و صرف میکردند (نون هُلَّری )

وبعد ازاین نانها بود که با کاشت جُو موفق به پخت نان جو شدند که روزگار طلایی این مردم بحساب می آمد. ( نون جو)

و بعد از سالهای سال نان گندم که خوراک کدخدا منشی و شاهانه بود به مروردر بین عموم رایج شد و نان گندم می خوردند.( نون گندم)

در اینجا لازم می دونم به انواع نان که با آرد گندم طبخ می شداز جمله نان خشکه – نان دووالی – بویته – خوشوا - قاقولی (کاکولی) یوخه ( نون تیری یا نون تُوه یی ) اشاره کنم . که هنری خاص در دست بانوان وردنجان بود.

و تنها وسیله ای که برای پهن کردن این نان ها استفاده می شد وَردَنِه بود. وَرْدَنِه در وردنجان نام دیگری دارد که«تیربَلگ کن» می گویند.

2- وردنجان از نظر موقعیت جغرافیایی در ابتدای مسیرهرچگان که از آنجابه روستاهای دیگر متصل میشودو درابتدای تومانک که به بارده و اورگان و... متصل می شود همچنین در ابتدای مسیرشهربِن قراردارد که به دهها شهروروستا مثل ، لارک ، شیخ شبان ، هوره ، دشتی و... متصل می شود .

درحقیقت وجود این سه دروازه از وردنجان باعث می شده که تمام رفت آمدها از وردنجان صورت گیرد .

آن هم درزمانی که مسافرت ها و تجارت ها پیاده یا با حیوان صورت می گرفته بنابراین ناچار به بیتوته دروردنجان می شدند . و این مهمان نوازی و نان دهی ازقدیم الایّام در وردنجان وجود داشته و اکثرخانواده های وردنجانی با اهالی توابع اطراف آشنایی کامل داشتند.که حتی در این راستا وصلت هایی با اهالی مناطق هم جوار صورت گرفت و هنوز این رابطه برقرار است و نسل آنان در وردنجان وجود دارد.

توجه توجه توجه : تکمیل مطلب وجه تسمیه در لینک زیر

تکمیل مطلب وجه تسمیه در اینجا

من الله توفیق و التماس دعای فرج

فهرست وبلاگ

سه شنبه بیست و پنجم آبان ۱۴۰۰ | 19:17
حاج حیدرعلی کریمی وردنجانی
مشخصات وب
فرهنگ و اصطلاحات وردنجان ن ۚ وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ

لطفاً انتشار و کپی برداری و استفاده  مطالب این وبلاگ صرفاً در رسانه ها با ذکر منبع صورت گیرد
  • صفحه اصلی
  • پروفایل مدیر
  • ایمیل
  • آرشیو وبلاگ
  • عناوین نوشته ها
ازهمین نویسنده
  • خاطرات سربازی
  • دانستنی های سربازی
  • سربازی درسایر کشورها
  • طنز و منز سربازی
  • گوناگون سربازی
آرشیو وب
  • شهریور ۱۴۰۴
  • مرداد ۱۴۰۴
  • خرداد ۱۴۰۴
  • فروردین ۱۴۰۴
  • اسفند ۱۴۰۳
  • بهمن ۱۴۰۳
  • دی ۱۴۰۳
  • آذر ۱۴۰۳
  • آبان ۱۴۰۳
  • مهر ۱۴۰۳
  • مرداد ۱۴۰۳
  • خرداد ۱۴۰۳
  • اردیبهشت ۱۴۰۳
  • فروردین ۱۴۰۳
  • اسفند ۱۴۰۲
  • بهمن ۱۴۰۲
  • دی ۱۴۰۲
  • آذر ۱۴۰۲
  • آبان ۱۴۰۲
  • مهر ۱۴۰۲
  • مرداد ۱۴۰۲
  • تیر ۱۴۰۲
  • اردیبهشت ۱۴۰۲
  • اسفند ۱۴۰۱
  • دی ۱۴۰۱
  • آبان ۱۴۰۱
  • مرداد ۱۴۰۱
  • تیر ۱۴۰۱
  • اردیبهشت ۱۴۰۱
  • فروردین ۱۴۰۱
  • بهمن ۱۴۰۰
  • دی ۱۴۰۰
  • آذر ۱۴۰۰
  • آبان ۱۴۰۰
  • مهر ۱۴۰۰

B L O G F A . C O M

تمامی حقوق برای فرهنگ و اصطلاحات وردنجان محفوظ است .